Osoby po doświadczeniach traum często zmagają się z natrętnymi przykrymi wspomnieniami i snami, których chciałyby się pozbyć. Starają się je odsuwać, ale często to nie działa. Dlaczego traumatyczne wspomnienia wracają? Czy coś da się z tym zrobić?

Dlaczego wspomnienia wracają?

Flashbacki – bo tak nazywa się to zjawisko – są w pewnym sensie próbą przetworzenia i opanowania traumy przez naszą psychikę.

Proces terapii nie polega na zdobyciu zdolności do unikania wspomnień, ale na stopniowym przetworzeniu emocji związanych z traumą, tak aby wspomnienia „już nie musiały” ciągle wracać.

Flashbacki pojawiają się często w reakcji na jakiś czynnik przypominający traumę – dźwięk, obraz, zapach, słowo, motyw. Podobnie jak u zwierząt, nasz mózg uczy się reagować lękiem na czynniki przypominające o zagrożeniu, abyśmy unikali kolejnych sytuacji niebezpiecznych. Czasem jednak z zagrożeniem zostają skojarzone elementy, które same w sobie są neutralne. Flashback jest wtedy „fałszywym alarmem”. Musimy włożyć więcej świadomej energii, aby pokonać automatyzmy biologiczne i dostrzec, że dany bodziec sam w sobie nie jest niebezpieczny, zagrożenie minęło, a my jesteśmy już bezpieczni.

Oprócz zwierzęcych mechanizmów automatycznych posiadamy także możliwość racjonalnego analizowania sytuacji i zastanawiania się, na które sygnały warto reagować lękiem (walką, ucieczką lub zamrożeniem), a które tak naprawdę tego nie wymagają. Flashback przypomina o potencjalnym niebezpieczeństwie. To jednak Ty decydujesz, czy rzeczywiście potrzebujesz w danym momencie ochrony i stanu gotowości, czy może jest bezpiecznie.

Wspomnienia wracają: jak sobie pomóc?

Jeśli wspomnienia wracają nie staraj się z nimi walczyć za wszelką cenę.

Gdy się pojawiają dostrzeż, że sytuacja już minęła (pod warunkiem, że rzeczywiście minęła). Staraj się oddychać spokojnie, możesz skorzystać z technik gruntujących – możesz policzyć przedmioty w określonym kolorze, które widzisz, policzyć od 100 w dół, skupić się świadomie na spokojnej miłej czynności.

Jeśli samopomoc nie przynosi skutków i ciągle wspomnienia wracają lub dodatkowo doświadczasz np. silnego poczucia winy, problemów ze snem, ciągłego silnego pobudzenia i stanu gotowości, problemów w relacjach i pracy od momentu trudnego wydarzenia – zgłoś się na psychoterapię, najlepiej u specjalisty specjalizującego się w obszarze trudności związanych z traumą.

POWIĄZANE:

Agnieszka Juroszek

Jestem autorką bloga Psychologia Codzienności, na którym piszę o emocjach, relacjach i psychoterapii.
Prowadzę psychoterapię w podejściu humanistyczno-doświadczeniowym i w nurcie terapii schematu. Wspieram osoby, doświadczające trudności w obszarze emocji, potrzeb, samoakceptacji oraz relacji z innymi ludźmi i komunikacji. Pomagam w pokonywaniu trudnych doświadczeń, takich jak trauma, przemoc, dorastanie w rodzinie pełnej obojętności, krytyki, z problemem alkoholowym, itp.
Jestem psychologiem, psychotraumatologiem, trenerem umiejętności społecznych i psychoterapeutą w trakcie szkolenia (Szkoła Psychoterapii Intra – rekomendacja Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Ukończyłam również szkolenie przygotowujące do pracy w nurcie Terapii Schematu (akredytacja Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Schematu ISST). Pracuję w Warszawie i online. Swoją pracę poddaję regularnej superwizji.

Podobne wpisy