Z tego artykułu dowiesz się na czym polega psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa, dla kogo jest podejście humanistyczne i jaka jest jego skuteczność. Przeczytasz także o najważniejszych założeniach tego nurtu, jego odmianach i stosowanych metodach.
Założenia terapii humanistycznej
Terapia humanistyczna to podejście, które zakłada, że człowiek ma w sobie naturalny potencjał do rozwoju i dążenia w dobrym kierunku. Trudności psychologiczne pojawiają się w momencie, kiedy dana osoba znajdzie się w nie wspierającym otoczeniu, które ten potencjał zakłóci. Takimi okolicznościami mogą być np. nakazy i zakazy, odrzucenie, częsta krytyka. Według tego podejścia człowiek jest z natury dobry i chce być dobry, jednak różne okoliczności mogą sprawiać, że jego postępowanie zdaje się wskazywać na coś innego. Celem terapii nie jest zmiana Osoby, ale pomoc jej w odblokowaniu potencjału do zmiany. Terapia uznaje autonomię klienta i jego wyjątkowość.
Twórcą tego podejścia jest Carl Rogers. Jego zdaniem rola terapeuty polega przede wszystkim na stworzeniu relacji, w której drugi człowiek może odzyskać kontakt z sobą i swoim potencjałem.
Rogers który wyróżnił trzy kluczowe cechy (tak zwana triada Rogersa), które powinien posiadać terapeuta. Są to empatia, bezwarunkowa akceptacja i autentyczność. W takim kontakcie osoba może poczuć się przyjęta i w bezpiecznych warunkach podążać za sobą, swoimi potrzebami, emocjami, pragnieniami.
W czym pomaga psychoterapia humanistyczna?
Tak naprawdę psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa, podobnie jak inne podejścia zajmuje się pomocą w większości trudności z którymi zgłaszają się Klienci, poszukujący terapii. Z terapii humanistycznej mogą skorzystać między innymi osoby, które doświadczają:
- lęków
- depresji
- zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
- zaburzeń osobowości
- konfliktów wewnętrznych
- samokrytycyzmu i niskiego poczucia własnej wartości
- trudności w rozumieniu siebie i swoich emocji
- problemów w relacjach
- objawów psychosomatycznych (fizycznych skutków stresu i traumy)
Jest to odpowiednie podejście dla osób, które pragną się rozwijać i żyć lepiej, głębiej, prawdziwiej, w większej równowadze. Podejście egzystencjalne i logoterapia będą odpowiednie dla osób, poszukujących sensu oraz zmagających się z problemami natury egzystencjalnej.
Czy psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest skuteczna
Psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest jednym z uznanych podejść w psychoterapii, obok terapii poznawczo-behawioralnej, psychodynamicznej, systemowej i integracyjnej. Warto pamiętać, że według badań najważniejszym czynnikiem leczącym jest relacja terapeutyczna. Psychoterapia humanistyczna kładzie szczególny akcent na relację. W ostatecznym rozrachunku to jednak nie od podejścia, a od osoby terapeuty i osoby Klienta będzie zależało, czy powstanie relacja, która będzie pomocna. Terapia humanistyczna nie skupia się na objawach, ale na przyczynach trudności i wykształceniu nowych umiejętności. Dzięki temu zmiana, która następuje jest zmianą trwałą. Na chwilę obecną najlepiej przebadana pod względem skuteczności wydaje się być terapia skoncentrowana na emocjach (EFT). Jest ona polecana nie tylko do pracy indywidualnej, ale jako bardzo skuteczne podejście w terapii par.
Jak wygląda terapia humanistyczno-doświadczeniowa
Psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest podejściem długoterminowym. Proces trwa więc zwykle powyżej roku. Sesje terapeutyczne, podobnie jak w innych podejściach trwają zwykle 50 lub 60 minut. Proces rozpoczyna się kilkoma konsultacjami wstępnymi.
W tym podejściu terapeuta stara się podążać za Klientem, nie narzucając mu swojego rozumienia i diagnoz. Jest aktywny (mocno obecny), ale nie decyduje o kierunku terapii czy pojedynczego spotkania. Dzięki temu Klient może wsłuchać się w siebie, lepiej siebie poznać, zbudować akceptację. To z kolei pozwala na dokonanie zmian. Terapeuta ma szczególną uważność na świat uczuć i wartości. Widzi człowieka jako całość – razem z jego ciałem, duchowością, kontekstem, w którym on się znajduje.
Jednym z wyróżników terapii humanistycznej jest autentyczna postawa terapeuty. Nie tylko wsłuchuje się on w emocje Klienta, ale również dzieli się swoimi, jeśli uzna, że to może być dla niego pomocne. Terapia humanistyczna, choć zakłada pewne ramy i granice, jest więc przede wszystkim relacją człowieka z drugim człowiekiem.
Oprócz aktywnego, empatycznego słuchania terapeuta może proponować Klientowi różne doświadczenia i eksperymenty, które pomogą zbliżyć się do swoich potrzeb, doświadczyć samoakceptacji, rozwiązać wewnętrzne konflikty i żyć w zgodzie z sobą. W tym podejściu duża uwaga jest zwracana także na ciało, jako wewnętrzny kompas Klienta.
Co się kryje pod pojęciem psychoterapia doświadczeniowa
Proces doświadczania jest bardzo istotny w terapii humanistyczno-doświadczeniowej. Klient jest zachęcany do skupienia się na tu i teraz, na kontakcie ze swoim bieżącym, stale zmieniającym się doświadczeniem. Nawet, gdy mówimy o przeszłości lub przyszłości, nieustannie dzieje się w nas teraźniejszy proces. Składają się na niego emocje, myśli, doznania płynące z ciała, nasze ekspresje i zachowania. Kontakt z tym procesem i umiejętność jego regulowania jest podstawową umiejętnością, którą nabywa Klient. Dzięki temu może lepiej rozumieć swoje granice, swoje odruchy, które oddalają go od możliwości budowania bliskich więzi. Może także lepiej dbać o swoje potrzeby i budować wewnętrzną równowagę.
Terapeuta zwraca także dużą uwagę na to, co dzieje się na bieżąco w relacji terapeutycznej i pomaga Klientowi poruszać się w tym obszarze. Metodami stosowanymi w pracy doświadczeniowej może być także praca z pustym krzesłem, metafory lub różne techniki związane z włączaniem ciała w proces psychoterapii.
Odmiany psychoterapii humanistyczno-doświadczeniowej
Samo podejście humanistyczne ma wiele odmian. Rogers jest twórcą podejścia skoncentrowanego na osobie. Kolejni psychoterapeuci rozwijali to podejście i praktykowane w nim metody.
Odmiany psychoterapii humanistyczno-doświadczeniowej to między innymi:
- Terapia skoncentrowana na osobie (zorientowana na Klienta)
- Gestalt
- EFT – terapia skoncentrowana na emocjach
- Focusing
- Terapia egzystencjalna
- Logoterapia (terapia sensu)
Bliskie podejściu humanistycznemu są również:
- Psychodrama
- Podejście prowokatywne
- Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach
Warto pamiętać, że każdy terapeuta humanistyczny może pracować nieco inaczej. Obecnie wielu terapeutów łączy terapię humanistyczną z elementami terapii poznawczo-behawioralnej czy psychodynamicznej.
Agnieszka Juroszek
Jestem autorką bloga Psychologia Codzienności, na którym piszę o emocjach, relacjach i psychoterapii.
Prowadzę psychoterapię w podejściu humanistyczno-doświadczeniowym i w nurcie terapii schematu. Wspieram osoby, doświadczające trudności w obszarze emocji, potrzeb, samoakceptacji oraz relacji z innymi ludźmi i komunikacji. Pomagam w pokonywaniu trudnych doświadczeń, takich jak trauma, przemoc, dorastanie w rodzinie pełnej obojętności, krytyki, z problemem alkoholowym, itp.
Jestem psychologiem, psychotraumatologiem, trenerem umiejętności społecznych i psychoterapeutą w trakcie szkolenia (Szkoła Psychoterapii Intra – rekomendacja Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Ukończyłam również szkolenie przygotowujące do pracy w nurcie Terapii Schematu (akredytacja Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Schematu ISST). Pracuję w Warszawie i online. Swoją pracę poddaję regularnej superwizji.
Psychoterapia
Warszawa Śródmieście
poniedziałek, wtorek
Poradnia Psychologiczna SYNERGIA
Słomińskiego 5/104, 01-195, Warszawa
Warszawa Bielany
czwartek, piątek
Poradnia Psychologiczna SYNERGIA
Krotoszyńska 6, 01-805, Warszawa
Tel: 505 936 530
Online
Skype (możliwość połączenia się za pomocą linku z przeglądarki dla osób, które nie posiadają konta Skype)
skype: live:agnieszka.juroszek
agnieszka.juroszek@gmail.com
