Smutek może wydawać się bezużyteczny, bo odbiera energię do działania oraz pokazuje światu naszą słabość i kruchość. Gdy czujemy smutek, często rezygnujemy z różnych aktywności, skupiamy się na sobie, swoich emocjach. Nasze emocje są widoczne dla otoczenia. Postawa ciała staje się bardziej „zmęczona”, głowa opuszczona. Kąciki ust kierują się do dołu, spojrzenie staje się jakby bardziej mętne, w oczach mogą pojawiać się łzy.
Smutek nie wydaje się niczym przyjemnym. Jednak to dzięki niemu możemy dostrzec, że straciliśmy coś ważnego. To nie smutek jest trudny, tylko to, co go spowodowało.
Smutek pokazuje nam jakie są nasze wartości i potrzeby. Jeśli wynika on np. z utraty ważnej osoby, warto zadać sobie pytanie, co w tej relacji było ważnego (w sensie pozytywnym) albo czego nie zdążyliśmy doświadczyć (utrata marzeń, nadziei).
Smutek daje możliwość zatrzymania się, przeżycia żałoby, po tym co ważne, nie wkładania energii tam, gdzie ona nic nie zmieni, by później mieć ją na inne sprawy. Jeśli jakaś szansa znika, nie ma sensu wkładać w nią już energii. Dlatego organizm zmusza nas do tego by zwolnić, przeżyć stratę, ale również uwolnić się od niej. Byśmy naszą życiową energię mogli ulokować w kolejnych celach, relacjach, itp. Zmuszenie się do tego, by szybko przejść do porządku dziennego ze stratą może sprawić, że część energii pozostanie w tym, co straciliśmy, a my nawet tego nie zauważymy. Może tez prowadzić do lekkomyślnego osadzania energii w nowych rzeczach, bez refleksji nad tym, gdzie warto ją ulokować. Dlatego przyspieszanie żałoby, choć może wydawać się obiecujące, często sprawia, że chowamy ją pod dywan. I w pewnym momencie ona i tak da o sobie znać – jako brak sensu życia, satysfakcji, radości, pracoholizm, nadmiar złości i konfliktów, pretensje do innych ludzi, lekkomyślne decyzje, ciągłe niepowodzenia, lęki, depresje albo objawy fizyczne. Zdrowe przeżycie straty odbywa się stopniowo, towarzyszą mu różne emocje. Czas na to potrzebny jest zależny od tego jak ważne było to, co zniknęło.
Także zauważalne fizyczne „objawy” smutku mają swój sens. Słabość i wrażliwość widoczne dla innych ludzi są dla nich sygnałem, że potrzebujemy wsparcia. Wtedy ludzi mogą odruchowo nam go ofiarować, zaproponować pomoc, wysłuchanie, towarzyszenie, czasem pocieszenie. Jeśli unikamy okazywania bólu i smutku, skazujemy się na brak wsparcia lub konieczność szukania go, gdy nie mamy na to siły.
Możemy mieć trudność w przeżywaniu i akceptowaniu smutku, jeśli nasze otoczenie go nie akceptowało, wyśmiewało, bagatelizowało, nie dawało wsparcia. Może nam być trudno go okazywać, gdy nie wiązał się on z otrzymaniem większej ilości uwagi i ciepła. Nie oznacza to jednak, że doświadczanie smutku, jest czymś niestosownym.
Nie jest też niczym dziwnym, że unikamy smutku, jeśli na smutek nie było miejsca. Jednak na dłuższą metę strategia unikania i/lub ukrywania bólu prawdopodobnie nie będzie nam służyć.
Przedłużający się smutek może natomiast mówić o nieprzepracowanych stratach, odrzucaniu innych emocji i uczuć (złości, lęku, miłości) albo trudności w proszeniu o wsparcie, pomoc i uwagę w inny sposób. Również brak odczuwania smutku jest ważnym sygnałem.
Jeśli nie potrafisz poradzić sobie z nadmiarem smutku lub jego całkowitym brakiem – poszukaj specjalistycznej pomocy – nie czekaj aż pojawi się ciężka depresja, całkowity brak satysfakcji w relacjach albo ryzykowne decyzje. Wtedy będziesz musiał włożyć o wiele więcej wysiłku w to, by sobie pomóc.
Formy wsparcia psychologicznego
Konsultacja psychologiczna
To forma wsparcia w kryzysach i problemach psychologicznych. Jeśli nie wiesz, czy potrzebujesz psychoterapii, treningu umiejętności, diagnozy czy konsultacji z lekarzem psychiatrą, konsultacja psychologiczna jest dobrym pierwszym wyborem.
Psychoterapia indywidualna
Terapia jest procesem rozwoju, dedykowanym mierzeniu się z przedłużającymi się problemami i zaburzeniami natury emocjonalnej i interpersonalnej. Jest skuteczną w radzeniu sobie z depresją, lękiem, PTSD i skutkami trauma, syndromami DDA i DDD czy zaburzeniami osobowości.
Warsztaty psychologiczne
Zajęcia grupowe w formie treningowej, dotyczące radzenia sobie z emocjami, budowania samoświadomości, samoakceptacji, umiejętności komunikacyjnych. Treningi umiejętności społecznych dla dorosłych i młodzieży. Szkolenia dla rodziców. Grupy wsparcia.
