Szkoła się zaczęła, dziecko wraca, a na pytanie jak było odpowiada lakonicznie “dobrze”. I rozmowa się kończy. Znasz to? Tym razem parę słów o tym, dlaczego dzieci tak robią i czy w ogóle można coś na to poradzić.
Dzieci odpowiadają “dobrze” z wielu powodów. Czasami nie znają innych słów, by wyrazić to, co czują (radość, smutek, złość) albo nie są przyzwyczajone, by o tym mówić. Czasami nie wiedzą, że oczekujemy, by powiedziały o ważnych dla nich sprawach. Czasami nie czują się słuchane albo nie chcą obciążać rodzica swoimi troskami. Czasami boją się, kary, krytyki, pouczeń albo wstydzą się tego, co im się nie udało. Pamiętaj, że dziecko w szkole doświadcza wielu emocji – związanych z nauką, poczuciem sukcesu lub porażki, relacjami z innymi dziećmi, z nauczycielem, sytuacjami na stołówce, podczas spaceru, zabawy. Odkrywa także świat, obserwuje go, doświadcza własnych stanów fizycznych.
Jeśli chcesz otwartości dziecka – musisz okazać mu własną otwartość i zainteresowanie, powstrzymać się od krytyki, mówienia o sobie, zaciekawić się, odłożyć inne sprawy na później. Ważne jest stworzenie odpowiednich warunków do rozmowy. Dziecko powinno poczuć, że masz dla niego czas, a nie tylko chcesz “załatwić rozmowę”.
Gdy dziecko odpowiada “dobrze”, możesz je zachęcić do podzielenia się swoimi przeżyciami na wiele sposobów. Podaję kilka inspiracji:
- Opowiedz mi o tym więcej
- Jak minął Twój dzień, co dzisiaj było w nim ciekawego, co trudnego?
- Chętnie posłucham więcej o tym, co u Ciebie
- Dobrze brzmi jak radość. Chcesz mi opowiedzieć o tym, co Cię dziś ucieszyło?
- Pewnie Twój dzień był pełen wrażeń. Jestem ciekawa/y jakich.
- Co dzisiaj było dla Ciebie ważne?
- Pewnie działy się rzeczy miłe i też czasem trudne. Zjedzmy coś pysznego i pogadajmy.
- Z czego jesteś dumny/a ? W czym mogę Ci pomóc ?
- Cieszę się, że miło spędziłeś/aś dzień. Chętnie posłucham więcej.
Ważne jest także to, co zrobisz, gdy dziecko już podzieli się z Tobą swoim emocjonalnym światem. Warto je docenić, pomóc nazwać jego emocje, pochwalić za włożone wysiłki, kreatywność, ciekawość świata, zapytać, czego potrzebuje, jeśli doświadcza czegoś trudnego.
Konsultacje dla rodziców
To dobre rozwiązanie, jeśli martwi Cię to, co dzieje się z Twoim dzieckiem (np. zachowania agresywne, nieśmiałość, trudności emocjonalne, problemy w relacjach z rówieśnikami, samookaleczanie, zaburzenia odżywiania) lub chcesz bardziej świadomie wspierać jego rozwój. Praca z rodzicami lub całą rodziną jest dużo bardziej skuteczna niż praca z samym dzieckiem.
