Dręczące poczucie winy kryje się często u podłoża depresji, braku asertywności w relacjach z innymi ludźmi i samopoświęcania. Poczucie bycia złym, grzesznym, nie zasługującym na nic dobrego może utrudniać wyrażanie i realizowanie swoich potrzeb, a także przyczyniać się do angażowania się w toksyczne relacje, w których występuje przemoc, manipulacja, poniżanie. Wiele osób zgłasza się na psychoterapię właśnie z powodu paraliżującego poczucia winy, wpływającego negatywnie na poczucie własnej wartości czy podjęte życiowe wybory.
Jak rozpoznać, czy poczucie winy jest zdrowe czy nie?
Zdrowe poczucie winy
Skoncentrowane na naprawieniu wyrządzonego zła i wzięciu odpowiedzialności, a nie na swojej winie
- gdy zaniedbujesz ważne potrzeby osoby za którą jesteś odpowiedzialny (dziecka)
- gdy nie wywiązujesz się z podjętych zobowiązań, zadań, świadomie przyjętych i uzgodnionych
- gdy stosujesz przemoc, łamiesz ogólnie przyjęte prawa (np. kradniesz, oszukujesz, niszczysz coś)
Złamanie zasad NIE jest spowodowane tzw. wyższą koniecznością – np. uderzenie kogoś w akcie ochrony własnego życia
Niezdrowe poczucie winy
Skoncentrowane na samooskarżaniu lub nie kończącym się umniejszaniu swoich praw i potrzeb, zamiast zadośćuczynienia
- gdy inna osoba wyraża niezadowolenie związane z tym, że korzystasz ze swoich zwykłych praw i realizujesz swoje potrzeby, mimo, że nie zobowiązałeś się do tego dobrowolnie
- gdy „domyślasz się”, że Twoje zachowanie mogło nie być zgodne z czyimiś oczekiwaniami, choć nie było złamaniem żadnych zasad ani ustaleń
Skupiasz się na zachciankach innych osób, a rezygnujesz z zaspokojenia własnych podstawowych potrzeb
