Dużo się mówi o empatii, że trzeba być empatycznym, dobrym człowiekiem, dbać o innych, zauważać ich, pomagać. Ale niestety jest drugie dno. Empatia empatii nierówna i czasem możemy wpaść w pułapkę empatii.
Na czym ona polega?
- Na skupieniu się na innych kosztem siebie, bo tak należy, a na sobie skupić się nie wypada (nie można być egoistycznym)
- Na zwracaniu uwagi na emocje innych ludzi do tego stopnia, że czujemy się tym zmęczeni i przytłoczeni.
Doświadczanie ciepła i zrozumienia jest rzeczą cudowną i bardzo pomocną. I dla naszych relacji często warto, abyśmy okazywali innym ciepło, które inni też mogą nam dawać. Ale, gdy dzieje się to na dłuższą metę kosztem nas samych – warto się zastanowić skąd to się wzięło. Zwłaszcza jeśli dajemy dużo, ale niewiele sami dostajemy. Nie chodzi tu o sztywną kalkulację, tylko o to, jak czujemy się sami w danej relacji, na ile czujemy się ważni. Jeśli Twoje potrzeby traktujesz tak, jakby nie miały znaczenia, ale dajesz dużo uwagi innym, zadaj sobie pytania:
- Dlaczego widzę innych, ale pomijam relację z samym sobą?
- Dlaczego moje potrzeby są wiecznie spychane na dalszy plan?
- Czy towarzyszy mi zmęczenie sprawami innych?
- Czy pojawiają się wybuchy złości, poczucia niesprawiedliwości?
- Dlaczego tracę cierpliwość, a potem staram się jeszcze bardziej i jest coraz gorzej?
- Dlaczego mam stale do siebie pretensje, że jestem niewystarczająco dobry/a?
- Dlaczego w imię empatii, nieapatycznie oceniam siebie?
- Czy taka postawa była mi przedstawiana jako ideał?
- A może jest skutkiem często doświadczanej krytyki albo pomijania Twoich potrzeb?
Empatia zaczyna się w Tobie i od Ciebie. Jeśli ciągle sobie wyrzucasz, że coś robisz niewystarczająco i stale masz do siebie pretensje, nie potrafisz się doceniać – bycie życzliwym dla innych będzie po prostu obciążeniem i kosztem, a nie czymś naturalnym. By zadbać o innych, najpierw musisz umieć dbać o siebie. Bo „z pustego to i Salomon nie naleje”.
Jeśli pomijanie siebie i zajmowanie się szczęściem innych Cię dotyczy, przeczytaj więcej na temat schematu samopoświęcania.
Agnieszka Juroszek
Jestem autorką bloga Psychologia Codzienności, na którym piszę o emocjach, relacjach i psychoterapii oraz książki „Szyfr emocji. Jak zrozumieć to co czujesz„.
Prowadzę psychoterapię w podejściu humanistyczno-doświadczeniowym i w nurcie terapii schematu. Wspieram osoby, doświadczające trudności w obszarze emocji, potrzeb, samoakceptacji oraz relacji z innymi ludźmi i komunikacji. Pomagam w pokonywaniu trudnych doświadczeń, takich jak trauma, przemoc, dorastanie w rodzinie pełnej obojętności, krytyki, z problemem alkoholowym, itp.
Jestem psychologiem, psychotraumatologiem, trenerem umiejętności społecznych i psychoterapeutką w trakcie szkolenia (Szkoła Psychoterapii Intra – rekomendacja Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Ukończyłam również szkolenie przygotowujące do pracy w nurcie Terapii Schematu (akredytacja Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Schematu ISST). Pracuję w Warszawie i online. Swoją pracę poddaję regularnej superwizji.
