Dlaczego moje potrzeby w związku są niezaspokojone?

Zastanawiasz się dlaczego w Twoich relacjach ciągle nie ma miejsca na Twoje potrzeby albo dbanie o siebie powoduje ciągłe kłótnie? Z czego wynikają niezaspokojone potrzeby w związku? Przeczytaj o kilku najczęstszych przyczynach i dowiedz się, co możesz zrobić, by sytuacja się zmieniła.

Możesz również wypełnić darmowy test, dotyczący stylów komunikacji.

Przyczyna może być inna niż myślisz!

Wiele osób sądzi, że ich problem z budowaniem szczęśliwych związków polega na tym, że coś jest z nimi nie tak albo mają pecha. Niektórym wydaje się, że zbudowanie dobrej relacji i znalezienie odpowiedniej osoby jest po prostu niemożliwe. Często przyczyn niezaspokojenia naszych potrzeb w relacjach szukamy wszędzie indziej, tylko nie tam, gdzie są one naprawdę! To prawda, którą codziennie odkrywa wiele osób, które sfrustrowane ciągłymi niepowodzeniami, przychodzą na terapię. Jak możesz się domyślać, próby rozwiązywania problemu, który leży zupełnie gdzie indziej, kończą się złością, niechęcią, poczuciem bezradności czy rozpaczy. Jeśli nie ma prądu, a Ty o tym nie wiesz i wkurzasz się, że wifi nie działa, nie będziesz mieć Internetu, dopóki nie znajdziesz prawdziwej przyczyny i jej nie rozwiążesz.

Żeby coś naprawdę się zmieniło, musisz szukać tak długo, aż znajdziesz przyczynę na którą masz realny wpływ. Możesz zaoszczędzić sporo czasu, korzystając z wyników badań i obserwacji psychoterapeutów. Poniżej znajdziesz częste przyczyny. W dodatku są one czymś, nad czym możesz pracować, nie rezygnując z siebie.

Dlaczego Twoje potrzeby są niezaspokojone?

• Nieodpowiednio je komunikujesz
• Powtarzasz toksyczne schematy relacji, nie wiedząc o tym. Brakuje Ci dobrych wzorców
• Utrudnia Ci to Twój styl przywiązania, który sprawia, że nie z nikim nie czujesz się bezpiecznie
• Nieświadomie wchodzisz w relacje z nieodpowiednimi osobami

W dalszej części artykułu możesz przeczytać więcej o każdej z wymienionych przyczyn.

Nieodpowiednia komunikacja

Może nam się wydawać, że potrafimy rozmawiać. Z moich obserwacji wynika, że PRAWIE WSZYSTKIE OSOBY, które nie czują się spełnione w związkach i innych bliskich relacjach, tak naprawdę NIE POTRAFIĄ skutecznie się komunikować.

Chodzi zarówno o wyrażanie własnych potrzeb i emocji, jak i reagowanie na potrzeby innych ludzi, które doprowadza do tego, że nasz potrzeby nie mogą być zaspokojone. Ta statystyka może być dla Ciebie szokująca, bo przecież umiesz mówić. Tak naprawdę niewiele osób dostało naprawdę dobre lekcje rozmawiania o emocjach i potrzebach. Jeśli myślisz, ze już wiesz, na czym dokładnie problem polega, nie daj się zwieść, może być zupełnie inaczej niż myślisz.

Dlaczego warto się temu przyjrzeć? Bo dobra i naprawdę świadoma komunikacja rozwiązuje bardzo dużą część problemów, na które możesz napotykać w relacjach! Nie bagatelizuj jej i nie zakładaj, że już wszystko jasne.

Możesz także wypełnić darmowy test asertywności, aby sprawdzić jak komunikujesz sie zazwyczaj.

Sprawdź, które błędy występują w Twojej komunikacji:

• Nie wyrażasz swoich potrzeb wcale i masz nadzieję, że ktoś się domyśli, a gdy to się nie dzieje, wyrażasz swoje niezadowolenie (lub milczysz i cierpisz wewnętrznie)
• Wyrażasz swoje potrzeby w sposób, który powoduje u drugiej osoby obronę, atak lub zignorowanie
• Nie umiesz konstruktywnie reagować na odmowę
• Nie wiesz, jak skutecznie chronić swoje granice, a może nawet nie wiesz, jakie są Twoje prawa
• Nie umiesz zarządzać konfliktem w związku w taki sposób, by był on dla obu stron okazją do lepszego poznania siebie i większej bliskości. Zamiast tego konflikty oddalają Cię od bliskich osób, powodują ogromne napięcie, rezygnację, aż po rozpady relacji lub pomijanie własnych potrzeb
• Emocje innych ludzi Cię przerastają i reagujesz ocenianiem, doradzaniem, pouczaniem, argumentowaniem – generalnie chcesz, by ta osoba jak najszybciej przestała tak się czuć i tak mówić
• Nie umiesz reagować na oczekiwania drugiej osoby i empatycznie odmawiać (sformułowanie empatycznie odmawiać, jest nieprzypadkowe)
• Ostro reagujesz na krytykę i oceny lub bierzesz je do siebie nadmiernie
• Ulegasz naciskom, manipulacji – nie umiesz ich w porę zidentyfikować

Więcej o empatycznej, asertywnej komunikacji przeczytasz w innych poradnikach. Muszę Cię jednak przed czymś ostrzec. Czytanie poradników bywa pomocne, aby zdobyć wiedzę, jednak przełożenie tego na praktykę jest często trudne. Najczęściej wydaje nam się, że już coś wiemy, a tak naprawdę nadal robimy tak samo. Dlatego zachęcam Cię do systematycznej uważnej obserwacji tego, jak się komunikujesz. Na blogu znajdziesz darmowy poradnik „Jak rozmawiać o emocjach„.

Pamiętaj, że samo czytanie jest niewystarczające, potrzeba ćwiczeń, samoobserwacji, a czasem pomocy osoby zewnętrznej, która pomoże Ci zapanować nad tym, co dzieje się automatycznie i bez naszej wiedzy. Jeśli chcesz zaoszczędzić czas i nerwy, związane z tym, że coś nadal nie działa, ale nie wiesz co – zapraszam Cię na treningu komunikacji w bliskich relacjach. To czas praktycznej nauki rozmawiania o emocjach i potrzebach. Zidentyfikujesz lepiej swoje schematy w relacjach i nauczysz się bardziej świadomie budować relacje oparte na asertywności i empatii. Później możesz również wziąć udział w innych treningach, poświęconych stawianiu granic, rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu dobrych doświadczeń.

Toksyczne schematy z przeszłości

Możesz mieć różnego rodzaju destrukcyjne przekonania, dotyczące tego, jak powinny funkcjonować bliskie relacje oraz jaka jest w nich Twoja rola. Jeśli nie zdasz sobie sprawy z tego, jakie posiadasz przekonania i wzorce, będą one rządziły Twoimi relacjami, a Ty nie będziesz wiedzieć, dlaczego ciągle coś się nie udaje.

Przykłady wzorców i przekonań:

• Nie wolno się kłócić
• Myślenie o sobie to egoizm
• Kobieta nie powinna mężczyźnie zwracać uwagi, gdy robi coś, co jej nie odpowiada
• Wyrażanie potrzeb = oczekujesz za dużo
• Emocji trzeba się wstydzić
• Złość jest zła, smutek jest zły, strach jest dla słabeuszy
• Mężczyzna nie powinien prosić o pomoc
• Inni ludzie powinni wiedzieć czego potrzebuję
• Istnieje tylko jeden właściwy sposób postępowania w danej sytuacji, wszystko inne jest głupie
• Złość to to samo co agresja
• Musisz zasłużyć na traktowanie z szacunkiem
• Na uwagę w bliskich relacjach trzeba sobie zapracować
• Faceci nie płaczą
• Mężczyźni nie zajmują się relacjami i dziećmi
• Kobieta powinna zajmować się domem
• Zawsze trzeba pomagać rodzicom
• Kiedy coś Ci się nie podoba, zagryź zęby
• Cierpienie jest chlubne
• Najlepiej, kiedy Cię nie widać i się nie wychylasz, nie możesz sprawiać problemów
• Jeśli nie spełniasz oczekiwań, to znaczy, że coś z Tobą jest nie tak
• Twoją rolą jest ratować innych i opiekować się nimi
• Za wyrażanie emocji może spotkać Cię kara
• Ludzie są niebezpieczni, świat jest niebezpieczny

To tylko niektóre przykłady przekonań, które możesz posiadać. Na Instagramie znajdziesz serię grafik o poszczególnych schematach. Na blogu pojawi się niebawem także artykuł o różnych schematach (śledź bloga, by być na bieżąco).

Nad schematami możesz pracować poprzez psychoterapię, w szczególności jest im dedykowana terapia schematów.

Styl przywiązania

Jest wzorcem emocjonalnym, który kształtuje się w pierwszych latach życia w relacji z opiekunami (najczęściej z matką). To nasza mapa emocjonalna, którą niesiemy przez całe życie, pozwalająca przewidywać, czego możemy się spodziewać. Jeśli doświadczyliśmy troski, przewidywalności, bezpieczeństwa i obecności opiekuna, wykształcamy bezpieczny styl przywiązania. Sprawia on, że wchodząc w relacje nie boimy się opuszczenia, jesteśmy otwarci na innych i dbamy o siebie.

Jeśli wychowujemy się w mniej sprzyjających warunkach, bezpieczne przywiązanie nie może się wykształcić i w relacje wchodzimy obarczeni. Mniej sprzyjające warunki, to sytuacje, kiedy:

• rodzic jest mało obecny, nieprzewidywalnie lub na długo znika (dla bardzo małego dziecka nawet kilka godzin to przerażająco długo!)
• rodzic jest krytyczny, odrzucający, obojętny, stosujący przemoc
• rodzic nie dba o potrzeby dziecka i nie reaguje empatycznie na jego emocje
• rodzic zachowuje się chaotycznie, nigdy nie wiadomo czego się po nim spodziewać
• rodzic jest za bardzo zajęty swoimi sprawami, ma depresję, nie radzi sobie, przez co nie może poświęcić w pełni uwagi dziecku, nawet jeśli fizycznie jest

Więcej o trudnych rodzicach przeczytasz w artykule Czy Twoi rodzice byli toksyczni?.

Jeśli Twoje doświadczenia z pierwszych lat życia nie uczyły Cię bezpieczeństwa emocjonalnego w relacjach możesz posiadać jeden ze stylów przywiązania:

• lękowo-ambiwalentny – ciągła niepewność i wątpliwości, zazdrość, uporczywe osaczanie innych ludzi, „przyklejanie się w relacji” pomieszane z obawą, że możesz stracić ukochaną osobę. W swoim zachowaniu możesz wahać się pomiędzy zawłaszczaniem przestrzeni i emocjonalnymi groźbami, a potulnością i uległością.
• unikający – lęk przed bliskością, unikanie jej z obawy przed odrzuceniem, ciągła obawa przed popełnieniem błędu, który sprawi, że miłość zniknie. Może przekładać się na to, że wybierasz raczej przelotne relacje, unikając zobowiązań, kontrolujesz relacje i opiekujesz się innymi, nie okazujesz emocji.
• zdezorganizowany (lękowo-zdezorganizowany) – występuje w nim silny lęk przed odrzuceniem. Mogą pojawiać się bardzo skrajne emocje wobec drugiej osoby i samego siebie, a także nieprzewidywalne zachowania.

Style przywiązania są bardzo silnymi wzorcami, jednak mogą podlegać modyfikacji w procesie psychoterapii (więcej informacji na dole artykułu).

Wybór nieodpowiednich osób

Być może obiło Ci się o uszy określenie czerwone flagi. Są pewne ważne sygnały, które możesz ignorować, wchodząc z kimś w bliską relację. Możesz wybierać osoby narcystyczne, które nie są skłonne do współpracy i zauważania drugiej osoby. Możesz również wybierać osoby manipulujące, stosujące przemoc emocjonalną czy fizyczną. Możesz mieć skłonność do wybierania na partnerów życiowych ludzi, którzy zupełnie nie potrafią zadbać o swoje potrzeby i sprawy i poszukują raczej opiekunów niż partnera. Możesz także nieświadomie wybierać osoby zimne i obojętne, które wzmacniają w Tobie poczucie, że Twoje potrzeby są nie w porządku. Być może trafiasz na ludzi wiecznie niezadowolonych ze wszystkiego wokół, których głównym sposobem na życie jest narzekanie.

Mowa o różnego rodzaju toksycznych relacjach.

Osoby o toksycznych cechach mogą oczywiście przejść zmianę, jednak to zależy od ich motywacji, a nie od tego jak bardzo Ty się postarasz. To, co możesz zrobić w relacji z takimi osobami to wyrażać swoje potrzeby oraz jasno przedstawiać oczekiwania. A jeśli to nie spotka się z odpowiedzią… po prostu się ewakuować. Druga osoba, musi włożyć naprawdę ogromny wysiłek i mieć motywację, aby coś się zadziało. W praktyce zwykle będzie to oznaczać pójście na terapię, która zwykle będzie terapią długoterminową.

Jest też druga strona medalu. Jeśli stale trafiasz na osoby o określonych cechach, prawdopodobnie Tobie również będzie potrzebna terapia, identyfikująca różne emocjonalne wzorce, z których nie zdajesz sobie sprawy. Nie wybierasz takich osób bez powodu, jeśli to się u Ciebie powtarza. Dopóki nie uda Ci się rozwikłać tego mechanizmu, prawdopodobnie to będzie się powtarzać. Możesz mieć przekonanie, że po prostu coś jest z Tobą nie tak, nie zasługujesz na lepsze traktowanie czy znalezienie innych osób jest niemożliwe. Nie wierz temu.

Wybór nieodpowiednich osób to także, przekonanie, że musisz wejść w relację i w niej pozostać z każdą osobą, która się „natrafi”. Może to być rodzaj desperacji, by być w związku lub uleganie presji otoczenia, że jeśli nie jesteś w relacji romantycznej, to coś jest z Tobą nie tak. Nie ma oczywiście ludzi idealnych, ani relacji idealnych, bo tak naprawdę nad KAŻDYM związkiem trzeba pracować. To jednak nie oznacza, że musisz dobrze się czuć w relacji z każdą osobą i pracować nad relacją, w której stale więcej emocjonalnie tracisz niż zyskujesz.

Zanim wejdziesz w jakikolwiek związek warto się zastanowić czego właściwie szukasz, jaka relacja jest dla Ciebie. Ale również czego na pewno nie chcesz. Zapisz cechy idealnej osoby i opis idealnego związku na kartce. Następnie uszereguj rzeczy według kolejności, od tych najważniejszych po mniej istotne. Zastanów się, które są dla Ciebie absolutnie niezbędne, by czuć się dobrze, a które byłyby miłymi dodatkami. Szukaj osoby, która pasuje do Twojej wizji, omijaj te, które mają cechy niepożądane.

Pamiętaj przy tym, że inni ludzie mają prawo mieć odmienne cechy i sposób bycia, nie spotkasz osoby absolutnie idealnej. Możesz natomiast pracować z odpowiednią osobą nad dobrą relacją, która daje wartość obu stronom. Jeśli nie możesz znaleźć odpowiedniej osoby, mimo wyklarowanej wizji związku i długotrwałych aktywnych poszukiwań, skorzystaj z psychoterapii i sprawdź dlaczego tak się u Ciebie dzieje. Przyczyn może być wiele. Możesz na przykład przejawiać jakieś jedno zachowanie (o ironio bardzo łatwe do zmiany, gdy się o nim wie), które odpycha wiele osób i sprawia, że zaczynają się zachowywać obronnie. Możesz również lgnąć nieświadomie do ludzie, którzy Ciebie krzywdzą i zupełnie nie zwracać uwagi, na tych, z którymi długoterminowo będziesz czuć się dobrze. Czasem samemu trudno to zobaczyć, ponieważ nasze podejrzewania dotyczą często czegoś innego niż prawdziwego źródła problemu.

Psychoterapia skoncentrowana na relacjach

Jeśli chcesz rozwikłać swój wzór wchodzenia w toksyczne relacje wybierz terapię, która zajmuje się tym obszarem:

• Terapia psychodynamiczna – terapeuta będzie interpretował różne Twoje zachowania i reakcje, odnosił się do relacji z rodzicami. Będzie dawał dużo przestrzeni (czyli najczęściej będzie dość mało aktywny) i nie będzie dzielił swoimi emocjami w kontakcie z Tobą.
• Terapia schematów – na początku będziecie wspólnie z terapeutą starali się zrozumieć źródła trudności i mechanizmy, następnie będziecie przepracowywać je emocjonalne i wykonując różnego rodzaju doświadczenia. Terapeuta będzie dość aktywny, ciepły, będzie czasem dzielił się swoimi emocjami w kontakcie z Tobą.
• Terapia humanistyczno-doświadczeniowa – będziecie skupiać się na Twoim bieżącym sposobie doświadczania, wiążąc je z Twoimi doświadczeniami z przeszłości. Możecie też wykonywać różne emocjonalne eksperymenty. Terapeuta może być mniej lub bardziej aktywny, będzie się dzielił swoimi emocjami w kontakcie z Tobą.
• Terapia systemowa – dotyczy bieżących relacji, jest zwykle terapią krótkoterminową, często odbywa się w parze lub rodzinie. W mniejszym stopniu dotyczy obszaru emocji, bardziej skupia się na zjawiskach w relacji.

Agnieszka Juroszek

Jestem autorką bloga Psychologia Codzienności, na którym piszę o emocjach, relacjach i psychoterapii.
Prowadzę psychoterapię w podejściu humanistyczno-doświadczeniowym i w nurcie terapii schematu. Wspieram osoby, doświadczające trudności w obszarze emocji, potrzeb, samoakceptacji oraz relacji z innymi ludźmi i komunikacji. Pomagam w pokonywaniu trudnych doświadczeń, takich jak trauma, przemoc, dorastanie w rodzinie pełnej obojętności, krytyki, z problemem alkoholowym, itp.
Jestem psychologiem, psychotraumatologiem, trenerem umiejętności społecznych i psychoterapeutą w trakcie szkolenia (Szkoła Psychoterapii Intra – rekomendacja Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Ukończyłam również szkolenie przygotowujące do pracy w nurcie Terapii Schematu (akredytacja Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Schematu ISST). Pracuję w Warszawie i online. Swoją pracę poddaję regularnej superwizji.

Inne artykuły

Jak pracuję

Umów wizytę