Wiele osób zastanawia się co zrobić, żeby partnerowi zaczęło zależeć, żeby zaczął się starać w związku. Gdy pierwsze zachwyty miną, wkrada się rutyna. Pojawia się pytanie, skąd się obierze obojętność emocjonalna, dlaczego partner nie okazuje uczuć. Dlaczego nie dąży do bliskości emocjonalnej lub fizycznej.
Jeśli ten problem dotyczy twojego związku, sprawdź, co może być przyczyną. Co możesz zrobić, gdy masz wrażenie, że partner się nie stara.
Jeśli to Ty czujesz obojętność, apatię, brak emocji i zastanawiasz się jak sobie pomóc, prawdopodobnie bardziej zainteresuje Cię artykuł „Obojętność emocjonalna, brak emocji – przyczyny, objawy, jak pokonać apatię„.
Obojętność emocjonalna – przejawy
Obojętność emocjonalna partnera może objawiać się w różny sposób
- Brak wyrażania uczuć słowami, brak doceniających słów
- Brak inicjowania gestów takich jak przytulanie, trzymanie za rękę, pocałunki
- Brak zainteresowania rozmową
- Skupienie się na innych aktywnościach, takich jak praca, media, spotkania ze znajomymi, siłownia, alkohol, kosztem czasu spędzanego razem
- Brak sygnałów, świadczących o pamiętaniu o drugiej osobie, takich jak smsy w ciągu dnia, kupienie od czasu do czasu ulubionych czekoladek, wina, kwiatów, itp.
- Aktywne unikanie kontaktu, szukanie wymówek
W większości relacji na początku wszystko wygląda cukierkowo, jest dużo uwagi, troski i zainteresowania, dużo czasu spędzanego razem. Z czasem jednak uczucie wydaje się słabnąć, druga osoba staje się coraz mniej aktywna. Pojawia się pytanie co się stało z danym uczuciem. Częściej na taki stan skarżą się kobiety w stosunku do swoich partnerów, jednak nie jest to regułą. Partnerka również może stać się obojętna, podczas, gdy partner chciałby aby uwagi i ciepła było więcej. Taki stan może dotyczyć także związków homoseksualnych i innych.
Skąd w związku obojętność emocjonalna i co z tym zrobić?
- Styl przywiązania, lęk przed bliskością i zobowiązaniem, nieumiejętność budowania długotrwałych relacji
- Wzorce rodzinne i kulturowe
- Nieumiejętność wyrażania emocji i potrzeb, a gdy one są niezrealizowane chęć dbania o potrzeby drugiej osoby maleje
- Niski poziom empatii, niska ugodowość, narcyzm lub spektrum autyzmu
- Depresja lub inny problem, z którym partner się mierzy (o którym być może nie mówi)
- Pracoholizm, zaabsorbowanie innymi sprawami, zmęczenie
- Przekonania że np. mężczyzna jest od robienia pieniędzy a kobieta od relacji, że bliskość i ciepło są niemęskie
- Nieświadomość potrzeb i emocji drugiej osoby (gdy chcemy żeby partner się domyślił), niejasność dotyczącą oczekiwań
- Zbyt wygórowane oczekiwania, które przytłaczają partnera
- Poczucie bycia nieważnym w związku, która sprawia że zaangażowanie znika
- Częste kłótnie w związku, nieumiejętność rozmawiania między partnerami
Najważniejszym rozwiązaniem każdego z tych problemów jest… Rozmowa.
Rozmowa o tym, co się między wami dzieje i wspólne szukanie przyczyn bez atakowania siebie nawzajem oraz wyrażanie potrzeb wprost, bez obwiniania drugiej osoby.
Więcej na ten temat znajdziesz w darmowym poradniku „Jak rozmawiać o emocjach„.
Warto też w razie potrzeby skorzystać z konsultacji dla par, treningów komunikacji lub psychoterapii indywidualnej. Oraz poszerzać swoją wiedzę o emocjonalności i budowaniu relacji. Poniżej znajdziesz bardziej szczegółowe informacje o każdej z wymienionych przyczyn oraz wskazówki, co możesz zrobić, jeśli taki rodzaj obojętności emocjonalnej występuje w Twoim związku.
Jeśli kontrola dotyczy związku romantycznego, druga osoba zaczyna czuć się jak w klatce, w efekcie stara się odzyskać wolność poprzez jawne lub niejawne działania. Gdy chęć odzyskania wolności jest jawna, pojawiają się kłótnie i potyczki słowne. Gdy jest jawna częściowo może prowadzić do bezowocnych dyskusji, kończących się obustronnym poczuciem niezrozumienia. Niejawna (często także nieświadoma) chęć odzyskania wolności i niezależności może wiązać się z działaniami „na przekór” narzuconej kontroli. Kryjąca się u spodu złość na wymuszanie, poczucie bycia nie branym pod uwagę w relacji, traktowanym nie po partnersku sprawia, że znikają także pozytywne uczucia. Częstym skutkiem takiego stanu rzeczy jest kończenie relacji lub ukrywanie coraz więcej. Zdarza się także wchodzenie w inne relacje na boku, próby oszukania osoby kontrolującej, aby doświadczyć choć trochę swobody.
Styl przywiązania, lęk przed bliskością i zobowiązaniem
Niektóre osoby z leku przed odrzuceniem lub osaczeniem boją się wchodzić głębiej w relacje. Początkowo mogą wydawać się otwarte, towarzyskie, kontaktowe, jednak kiedy przychodzi czas na zobowiązania, przywiązanie, wyrażanie czułości, itp. mogą odczuwać silna obawę lub niechęć w relacji. Zaczynają wtedy unikać kontaktu, wycofują się, mogą też zachowywać się w sposób nieprzyjemny, zimny, emocjonalnie odpychający. Takie osoby, choć zwykle tego nie mówią, boją się w głębi być porzucone, skompromitowane, itp. By uniknąć sytuacji, gdy ktoś je opuszcza, świadomie lub nie decydują się na to by samemu porzucać lub wycofywać się.
Za wycofywanie się i unikanie bliskości z leku przed odrzuceniem odpowiada lękowo-unikający styl przywiązania. Styl przywiązania to emocjonalny wzór reagowania, który kształtuje się w pierwszych latach życia, w relacji z opiekunami.
Jeśli bliska Tobie osoba przejawia taki styl przywiązania, można to zmienić poprzez psychoterapię. Pamiętaj jednak, że osoba, która zmaga się z tą trudnością musi sama chcieć psychoterapii. To, co możesz zrobić, to pokazywać materiały psychoedukacyjne i zachęcać do terapii, jednocześnie dając wsparcie drugiej osobie. Możesz też wyrażać swoje potrzeby w sposób jasny i konkretny, ale delikatny. Masz prawo do swoich potrzeb, a druga osoba do swoich. Współpracujecie zamiast walczyć.
Pamiętaj, że osoby z lękowym stylem przywiązania często nie są chętne do podjęcia terapii. Takie sugestie mogą traktować jako odrzucenie, wskutek tego będą się bardziej wycofywać, ważne jest więc rozmawiać o tym delikatnie, jeśli zależy Ci na relacji z daną osobą. Dobrym rozwiązaniem może być zaproponowanie konsultacji dla par, aby popracować nad relacja. Choć możesz zrobić wiele, by druga osoba pracowała nad swoim stylem przywiązania, zachęcając ją i wspierając, pamiętaj, że nie możesz jej do tego zmusić.
Nieumiejętność budowania długotrwałych relacji
Niestety nie każdy z nas dostał w swoim domu rodzinnym dobre wzorce budowania związków. Zdarza się, że wiemy czego chcemy nie powtarzać, ale niestety nie wiemy czym to zastąpić, by było dobrze. Wtedy możemy „przeginać w drugą stronę” albo wpadać nieświadomie w te same zachwiania co rodzice, choć usilnie próbujemy ich uniknąć. Często też druga osoba powtarza wzorce swoich rodziców, nawet o tym nie wiedząc, ponieważ nie ma pojęcia, jak można inaczej. Jednym z takich wzorców może być pełna obojętności relacja z partnerem.
Nieumiejętność Twojego partnera może polegać także na tym, że wyrażanie uczuć, potrzeb, czułości wiąże się z poczuciem niezręczności, dyskomfortem, wstydem, wydaje się sztuczne. Dzieje się tak szczególnie wtedy, kiedy bliska Tobie osoba wychowywała się w zimnej, pełnej krytyki czy przemocy rodzinie.
Co możesz z tym zrobić? Przede wszystkim rozmawiać z partnerem otwarcie o tym czego potrzebujesz. Ale też zachować otwartość i słuchać o tym dlaczego dla niego to jest trudne. Ustalajcie wspólnie małe kroki, które będą dla niego komfortowe. Wybierzcie się na terapię par, możesz także zachęcać go do terapii. Ważne są małe kroki i podążanie za tematem bliskiej osoby, ponieważ dla niej bliskość i emocje mogą być czymś całkowicie nowym. Pamiętaj również, że nie każdy ma taką samą potrzebę bliskości. To jest temat do rozmowy między wami – jak możecie zadbać o siebie nawzajem tak by nie przekraczać jednocześnie własnych granic.
Wzorce rodzinne i kulturowe
Nieumiejętność wyrażania emocji i potrzeb, a gdy one są niezrealizowane chęć dbania o potrzeby drugiej osoby maleje
Czasem twój partner czy partnerka może odsuwać się od Ciebie, ponieważ ma poczucie, że nie zaspokajasz jej /jego potrzeb i nie są one dla Ciebie ważne. Nie chce dawać więcej niż otrzymuje, czuje się zawiedziony/a i w efekcie zaczyna coraz bardziej się wycofywać. Może się zdarzyć, że druga osoba ma poczucie niezaspokojonych potrzeb. Nawet jeśli nie wiesz o ich istnieniu, ponieważ Ci o nich nie mówi (nie wie, że należy to robić, zakłada że wiesz, itp.).
Co wtedy zrobić? Przed wszystkim najpierw odkryć przyczynę razem z drugą osobą. Zachęć druga osobę do wyrażania potrzeb, znajdźcie rozwiązania, które będą was oboje satysfakcjonować. Uczcie się coraz lepiej wyrażać swoje potrzeby i rozmawiać o nich. Możecie skorzystać z treningu dla par.
Niski poziom empatii, niska ugodowość, narcyzm lub spektrum autyzmu
Wiemy już że wyrażanie potrzeb ejst kluczowe dla ich zaspokojenia. Co jednak, jeśli potrzeby są wyrażane wprost i w sposób nie atakujący ale druga osoba nigdy nie bierze ich pod uwagę. Niestety czasem jest tak, że druga osoba nie rozumie naszych potrzeb i emocji związanych z ciągłym niezaspokojeniem ważnych potrzeb relacyjnych. Może to dotyczyć osób, które mają niski poziom empatii i są mocno skupione na sobie, nieprzyzwyczajone tego do tego by brać pod uwagę potrzeby innych. Mogą to być np. Osoby przejawiające narcystyczne lub antyspołeczne zaburzenie osobowości. Charakteryzują się one niskim poziomem ugodowości. Podobne zachwiania mogą przejawiać osoby w spektrum autyzmu, które mają trudność z rozpoznawaniem emocji i rozumiem perspektywy innych.
Co z tym zrobić?
Jeśli masz do czynienia z osobą z narcystycznym zaburzeniem osobowości, może ona podjąć terapię. Jednak zależy to głównie od tego, czy ta osoba będzie tego chciała. Dla osoby z zaburzeniem narcystycznym terapia jest bardzo trudna. Niestety nie zawsze dana osoba będzie mieć motywacje by ją kontynuować. Jeśli jednak jest zmotywowana, wspieraj ją w procesie zmiany i dbaj jednocześnie o siebie. W relacji z osobą narcystyczna wyznaczanie granic jest bardzo ważne. Może się również zdarzyć, że osoba narcystyczna nie będzie gotowa na zmiany. Wtedy od Ciebie zależy czy wolisz przystosować się do relacji o takim kształcie jak obecnie czy wolisz poszukać osoby, która będzie bardziej brała pod uwagę Twoje potrzeby. Jeśli wchodzisz w związek z osobą z antyspołecznym zaburzeniem osobowości masz bardzo małe szanse na to, że Twoje potrzeby będą brane odo uwagę. Psychoterapia jest możliwa także w przypadku tego zaburzenia, jednak większość osób nie ma motywacji, aby ją podjąć.
Nieco inaczej sprawa ma się w przypadku osób w spektrum autyzmu. Takie osoby nie biorą pod uwagę twoich potrzeb głównie dlatego, że… Nie mają takiej potrzeby i nie rozumieją że to ważne (zdarzają się oczywiście wyjątki). Wtedy ważne jest by po prostu o potrzebach rozmawiać. I rozmawiać o nich w sposób bardzo prosty, konkretny i zrozumiały. Osoby w spektrum aktu my różnią się między sobą stopniem w którym rozumieją sytuacje społeczne oraz tym ile kontaktu z innymi jest dla nich komfortowe. Nie ma tu jednej złotej zasady. Może się okazać że rozmowa o potrzebach i psychoedukacja (wyjaśnienie że inni ludzie mogą mieć inne potrzeby i że dobrze się czujesz gdy druga osoba pomaga Ci je zaspokoić będzie wystarczające. Może się także okazać, że częstotliwość kontaktu której pragniesz będzie całkowicie przytłaczać dla twojego partnera i będziecie musieli poszukać kompromisu albo… rozstać się że względu na zbyt sprzeczne pragnienia i cele.
Depresja lub inny problem, z którym partner się mierzy
Bywa też tak, że obojętność emocjonalna pojawia się ponieważ partner jest ogólnie w gorszej kondycji w danym okresie. Poświęca mniej uwagi Tobie ale też ma mniej siły na wszystko inne. Może tak się dziać ponieważ zmaga się z jakąś trudną sprawa o której Ci nie mówi. Może się wstydzić, nie chcieć Cie martwić, itp. To może być depresja, problemy rodzinne, finansowe, zdrowotne, sytuacja w pracy, itp.
Co możesz z tym zrobić? Pytać co się dzieje, zauważać, dawać wsparcie, ale jednocześnie wyrażać swoje zaniepokojenie. Proponuj rozmowę lub poszukiwanie wsparcia specjalisty, zapewniaj o tym, że każda Sprawa warta jest rozmowy. Możesz też poprosić wspólnego przyjaciela o zwrócenie uwagi na gorszy nastrój partnera i większe wsparcie. Daj kontakt do specjalisty. Bądź. I dbaj o siebie. Jeśli taki stan będzie się przedłużał i nie będziecie znać przyczyny ani przewidywanego końca, taka sytuacja może być niebezpieczna dla równowagi w związku. W związku warto wspierać siebie nawzajem, ale jeśli jedna osoba ciągle potrzebuje wsparcia i sama nie może go dawać istnieje dużo ryzyko zdrady, przeciążenia, braku satysfakcji
Pracoholizm, zaabsorbowanie innymi sprawami, zmęczenie
Czasami bywa tak, że mamy okresy bardziej męczące, absorbujące w pracy itp. To normalne, chociaż warto tak planować sobie czas, by tego uniknąć jeśli to możliwe. Czasem jednak bywa tak, że widzimy partnera ciągle zaabsorbowanego czymś innym, ciągle zmęczonego, ciągle deklarującego że niedługo już będzie lepiej. A nic się nie zmienia. Masz wrażenie że partner już się Tobą nie interesuje. Liczy się tylko praca, kariera, pieniądze, hobby.
Wtedy warto jasno tym porozmawiać, przedstawić swoje spostrzeżenia, emocje i.. Zapytać o realne możliwości zmiany, a jeśli to nie przynosi zmiany, postawić ultimatum. Niestety często osoby uzależnione od pracy albo mające trudności z odmawianiem w pracy deklarują zmianę setki razy. Bywa, że realnie nic nie zmieniają, dopóki partner przymyka oko na niekończące się obietnice bez pokrycia.
Przekonania że np. mężczyzna jest od robienia pieniędzy a kobieta od relacji, że bliskość i ciepło są niemęskie
Wielu mężczyzn słyszało w dzieciństwie że emocje są niemęskie bliskość jest kobieca, faceci nie płaczą, a siła to agresja. Takie przekonania nie pomagają budować związku. Niestety osoba, która je posiada, często jest zupełnie nieświadoma tego, że świat może wyglądać inaczej.
Co z tym zrobić? Najpierw zidentyfikować jakie przekonanie stoi na przeszkodzie w waszej relacji i skąd ono się wzięło. Mów o tym jak to wpływa na Twoje samopoczucie. Wyrażaj swoje potrzeby i nie pozwól siebie wmówić że one są głupie. Druga osoba ma prawo nie zgadzać się na pomaganie tobie w ich zaspokojeniu. Ale ty masz prawo je wyrażać i rozmawiać o nich. Często uświadomienie sobie wzorców z przeszłości bywa wystarczające do zmiany. Czasem jednak druga osoba będzie tak przekonana co do słuszności pewnych poglądów że musisz zadbać o siebie po swojemu. Pomocna może być także terapia dla par. Jeśli masz tendencje do wybierania przemocowych lub niedostępnych partnerów, rozważ psychoterapię indywidualną. Pamiętaj, że nawet jeśli twój partner ma przekonania, które nie służą waszej relacji, ich zmiana jest jego możliwością ale nie obowiązkiem. Ważne jest nie tylko to, co on zrobi, ale także to co Ty zrobisz.
Nieświadomość potrzeb i emocji drugiej osoby
Częstym powodem tego, że partner nie dba o nasze potrzeby jest to że… Nie wyrażamy ich i liczymy że druga osoba się domyśli. Świetnie jeśli czasem druga osoba wie czego potrzebujesz, ale to nie znaczy że musi ona to robić. Nie obrażaj się i nie mów „domyśl się”. Odpowiedzialność za Twoje potrzeby jest po twojej stronie.
Tym, co może pomóc jest zrozumienie, jakie przekonania i emocje blokują Cię przed wyrażaniem potrzeb wprost oraz jak możesz to robić w zdrowy sposób.
Zbyt wygórowane oczekiwania, które przytłaczają partnera
Czasami nasze pragnienia w związku są nie zaspokojone, a partnera postrzegamy jako ciągle za mało empatycznego, za mało dającego uwagi, bliskości, wsparcia, pomocy, ponieważ… Mamy nierealne oczekiwania względem niego. Możemy liczyć na idealna relacje, w której dostajemy wszystko czego pragniemy i zawsze jest po naszej myśli. W zdrowym związku tak nie jest. Jeśli w żadnej twojej relacji nie jest wystarczająco dobrze i nikt nie spełnia twoich oczekiwań to dobry moment na psychoterapię indywidualną. Być może zmagasz się z zależnym lub narcystycznym zaburzeniem osobowości. Lepsze poznanie siebie ale też nauczenie się rozróżniania realnych potrzeb i praw od marzeń i nierealnych wymagań paradoksalnie może sprawić, że odnajdziesz szczęście i spełnienie. Pamiętaj że druga osoba nie musi zaspokajać wszystkich twoich pragnień. Ma prawo do swoich granic oraz posiadania potrzeb, które stoją czasem w sprzeczności z twoimi. Świat na tym się nie kończy.
Poczucie bycia nieważnym w związku, która sprawia że zaangażowanie znika
Twój partner mógł przestać angażować się emocjonalnie, ponieważ czuje się zraniony i rozczarowany brakiem twojego zaangażowania. Nie chce angażować się bardziej niż Ty i ryzykować zranienia. Jego rozczarowanie może być związane zarówno z twoim realnym brakiem zaangażowania w jego sprawy jak i jego wygórowanymi oczekiwaniami o których Ci nie mówi. Niezależnie do tego, jaką jest przyczyna, warto po prostu o tym porozmawiać, unikając oskarżeń czy wypominania i skupiając się na znalezieniu rozwiązań. Jeśli trudno wam się porozumieć, wybierzcie się na konsultację dla par. Nawarstwiająca się, nierozwiązana frustracja może zepsuć każdy związek.
Częste kłótnie w związku, nieumiejętność rozmawiania między partnerami
Często jest tak, że z czasem w relacje wkrada się coraz więcej problemów, związanych z codziennym życiem, finansami, domem, obowiązkami, dziećmi. Częściej mówicie o tym, z czego jesteście niezadowoleni. Mniej o tym, za co jesteście sobie wdzięczni i co cenicie w swojej reakcji. To zabija ciepłe uczucia i powoduje powolne wycofywanie się i rezygnację. Dobre gesty znikają wtedy, kiedy są w najbardziej potrzebne. Raz na jakiś czas warto się zatrzymać, zbadać bilans wasze racji. To czas, by porozmawiać o tym, czego każde z was potrzebuje i co możecie zrobić by to sobie dać. Uwaga. Skupiajcie się na tym co dobre i ważne a nie na tym co złe. Wprowadźcie wspomną pozytywną rutynę. Dzięki temu do waszej relacji może wrócić ciepło i zaangażowanie. Wymaganie od partnera czułości kiedy sami dajemy mu deszcz kąśliwych uwag jest droga prowadząca w najlepszym wypadku do nikąd. A często prowadzi do narastania frustracji, poczucia bezsilności i niesprawiedliwości.
Warto także skorzystać ze specjalnych ćwiczeń dla par lub warsztatów odświeżających więzi w związkach o dłuższym stażu. ( ->jeśli chcesz być na bieżąco, zapisz się by obserwować nowe artykuły i materiały)
Jak to ma się do twojej relacji? Czy znajdujesz tutaj odpowiedź na swoje wątpliwości? Podziel się spostrzeżeniami. Daj znać czy artykuł był dla Ciebie przydatny i napisz o czym chcesz dowiedzieć się więcej. Jeśli nie znajdujesz wystarczającej odpowiedzi, możesz zadać mi pytanie, na które odpowiem w kolejnym artykule.
Agnieszka Juroszek
Jestem autorką bloga Psychologia Codzienności, na którym piszę o emocjach, relacjach i psychoterapii.
Prowadzę psychoterapię w podejściu humanistyczno-doświadczeniowym i w nurcie terapii schematu. Wspieram osoby, doświadczające trudności w obszarze emocji, potrzeb, samoakceptacji oraz relacji z innymi ludźmi i komunikacji. Pomagam w pokonywaniu trudnych doświadczeń, takich jak trauma, przemoc, dorastanie w rodzinie pełnej obojętności, krytyki, z problemem alkoholowym, itp.
Jestem psychologiem, psychotraumatologiem, trenerem umiejętności społecznych i psychoterapeutą w trakcie szkolenia (Szkoła Psychoterapii Intra – rekomendacja Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Ukończyłam również szkolenie przygotowujące do pracy w nurcie Terapii Schematu (akredytacja Międzynarodowego Towarzystwa Terapii Schematu ISST). Pracuję w Warszawie i online. Swoją pracę poddaję regularnej superwizji.
